دیگ موتورخانه چیست؟

موتورخانه یکی از قسمت هایی است که در بسیاری از ساختمان های اداری، تجاری و مسکونی وجود دارد و به وسیله آن گرمایش مورد نیاز فضاهای داخلی را تامین می نمایند تا افرادی که در آنجا حاضر هستند بر روی فعالیت های خود تمرکز کافی را داشته باشند.

موتورخانه ها معمولا از بخش های مختلفی تشکیل شده اند که هر کدام از آنها وظایفی را بر عهده دارند، یکی از این بخش ها دیگ موتورخانه است که در ایجاد به خصوص گرمایش نقشی حیاتی و غیر قابل انکار به خصوص در فصل های سرد سال دارند و به تولید دمای مناسب کمک می کنند.

موتورخانه با توجه به نوع سیستمی که در آنجا نصب است جنس های مختلفی دارند بعضی از این موتورخانه ها نیاز به دیگی دارند که از نظر دوام در برابر دماهای بالا بتوانند مقاومت کنند و بعضی دیگر نیاز به دیگ های ضعیف تر دارند که باید نصاب این موارد را به خوبی در نظر بگیرد.

دیگ موتورخانه مخزن پرفشاری است که برای گرم کردن آب یا تولید بخار برای استفاده در دستگاه های گرمایشی در موتورخانه ها نصب و تعبیه می شود تا آب گرم یا دمای مورد نیاز واحدها را تامین نماید، در اغلب مجتمع های تجاری این قسمت با مشعل گاز طبیعی کار می کند و در صورت نبودن گاز سوخت هایی مثل گازوئیل یا نفت جایگزین می شود.

برای ایجاد گرما در دیگ موتورخانه در صورتی که سوخت مناسب در اختیار نباشد از مازوت هم می توان استفاده کرد، با توجه به این که مازوت آلودگی بالایی دارد و به محیط زیست آسیب زیادی می رساند در موارد کمی به کار گرفته می شود.

 

دیگ موتورخانه معمولا به خاطر ساختار مستحکمی که دارد دارای عمر طولانی ای می باشد و معمولا راندمان بالایش کمک می کند تا دیگ 95 درصد از توان خود را بتواند برای تولید بخار یا آب گرم بهره بگیرد، نگهداری دیگ می تواند هزینه کمی داشته باشد اگر موارد ایمنی را در موردش به خوبی رعایت کرد و مد نظر قرار داد.

دیگ ها در اغلب اوقات بزرگترین مصرف کننده انرژی در سیستم گرمایشی موتورخانه هستند، اگر از دیگ ها به خوبی مراقبت شود فقط هزینه سرویس سالانه به گردن مصرف کننده است وگرنه هر سالی که نگهداری از آن خوب نباشد 10 درصد هزینه بیشتر بر دستتان می گذارد.

طرز کار دیگ موتورخانه:

به طور کل دیگ موتورخانه در بیشتر موارد به صورت گازی یا گازوئیلی می باشد و برای گرم کردن آب از این سوخت ها بهره می برد، اجزایی که معمولا در این فرآیند مشارکت دارند شامل مشعل، محفظه احتراق و مبدل حرارتی و کنترل ها می باشد.

مشعل در دیگ موتورخانه سوخت و اکسیژن را با نسبت مناسب ترکیب می نماید و کمک می کند که شرایط یک احتراق با کیفیت فراهم شود، این احتراق معمولا در جعبه ای تحت عنوان محفظه احتراق شکل می گیرد و گرمای تولید شده به به آب یا بخار منتقل می گردد، در فرآیند احتراق باید میزان شعله، اکسیژن و سوخت به میزان کافی با هم ترکیب شود تا دما به دیگ منتقل گردد.

آب گرم یا بخار تولید شده توسط دیگ موتورخانه از درون تعدادی لوله به داخل تجهیزاتی مثل پکیج یا شوفاژ پمپاژ می گردد تا دما منتقل شود، البته آن تجهیزات نیز بخش هایی دارند و از آنجایی که در این مقاله فرصتش نیست به آنها نخواهیم پرداخت.

معمولا دیگ موتورخانه بخار تولید شده را بدون نیاز به منبع انرژی خارجی مانند پمب از طریق لوله ها از مناطق پرفشار به مناطق کم فشار به خاطر همین اختلاف سطح منتقل می نماید، این بخار معمولا مناسب برای تجهیزات گرمایشی است که برای این منظور طراحی شده اند و یا از طریق مبدل های حرارتی می توانند آب داغ را تولید نمایند تا به کار گرفته شود.

همچنین دیگ موتورخانه بر اساس دما و فشاری که در حین فعالیت به آنها وارد می شود و نوع سوختی که مصرف می کنند و روش های مکش هوا و اندازه و ظرفیت گوناگون دسته بندی می شوند، همچنین دیگ ها را بر اساس اجزای حیاتی شان مثل مبدل و لوله ها نیز می توان درجه بندی کرد تا هر کس بنا بر استفاده خود آنها را تهیه نماید.

انواع دیگ موتورخانه:

البته دسته بندی دیگ موتورخانه مختلف است و ممکن است بر اساس جنس یا کاربردی که دارند باشد ولی برای این که بتوانیم آنها را به شما معرفی نماییم در این مقاله به جنس آنها توجه کرده و توضیحاتی را پیرامونشان برای شما خوانندگان عزیز ارائه می نماییم.

دیگ فولادی: این نوع دیگ موتورخانه معمولا از مقاومت بسیار بالایی برخوردار بوده و برای دماهای بیش از اندازه بالا مورد استفاده قرار می گیرد، معمولا برای بخارهایی که کم فشار تر هستند این دیگ برای استفاده در سیستم مناسب است و می تواند در دامنه سایزهای مختلف و متغیر مورد استفاده قرار بگیرد تا نیاز سیستم ها را برطرف نماید.

دیگ فولادی هم موارد استفاده زیادی در ایران دارد و به علت مقاومت بسیار بالایش در برابر فشار و دمای زیاد معروف است، این دیگ با ضربه خوردن به راحتی دچار ترک و آسیب نمی شود و اما بهتر است که جانب احتیاط را رعایت کرد تا به خصوص نوسان دما برای آن ایجاد مشکل نکند.

دیگ چدنی: دیگ موتورخانه چدنی معمولا به صورت مقطعی مورد بهره برداری قرار می گیرند و کمک می کنند که مکان های اداری و تجاری دمای مورد نیاز خود را به خوبی تامین نمایند، این دیگ ها معمولا از لوله برای انتقال بخار و آب گرم استفاده نمی کنند.

دیگ چدنی دارای راهرویی است که آب و بخار را به بخش های دیگر منتقل می نماید تا آب و گاز احتراقی بتوانند دمای مورد نیاز بسیاری از واحدها را تامین نمایند، معمولا بخش چدنی به هم پیچ و مهره شده و در اندازه های بسیار مختلفی نیز در دسترس قرار دارند.

دیگ موتورخانه چدنی معمولا بسیار مفید بوده و می توانند در زیر قسمت ساختمان نصب شوند، از طریق درها و درگاه هایی که دارند معمولا دما را عبور می دهند تا به هدف نهایی خود برسند، معمولا به دلیل اتصال بخش های مختلفش به وسیله واشر همیشه این احتمال وجود دارد که نشت در آنها رخ دهد و معمولا باید هر چند وقت یک بار بازدید شوند تا این احتمالات به حداقل کاهش یابد.

به طور کل درباره مزایا و معایب دیگ های چدنی که در ایران بسیار کاربرد دارند می توان مطالب زیادی گفت اما مهم ترینش به طور قطع حمل و نقل آسانش می باشد که یک ویژگی مهم محسوب می شود ولی تحمل فشار و ضربه پذیری پایینی دارد و به راحتی ممکن است ترک بردارد و ناکارآمد شود، برای همین بهتر است در زمان حمل و نقل بسیار با احتیاط این کار صورت بگیرد.

در انتها

همان طور که در مقاله بالا دیدید و دانستید دیگ موتورخانه به عنوان قلب تپنده موتورخانه عمل کرده و آب گرم و بخار مورد نیاز را برای سیستم های گرمایشی فراهم می آورد تا به خصوص در فصل های سرد سال واحدهای ساختمانی به گرمای مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.